Podstawowe informacje o gminie
Utworzenie gminy Baranów
Gmina Baranów została utworzona Obwieszczeniem Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 28 grudnia 1932 r. w sprawie zmiany nazwy gminy Wola Czołnowska w powiecie puławskim, województwie lubelskim.
Na mocy tego obwieszczenia zmieniono nazwę gminy Wola Czołnowska na Baranów nad Wieprzem.
Charakterystyka Gminy

Gmina liczy 85 km2 powierzchni, a w jej skład wchodzi 18 sołectw o łącznej liczbie ok. 3 722 mieszkańców. Dominującym działem tutejszej gospodarki jest rolnictwo charakteryzujące się przewagą gospodarstw rodzinnych małych i średnich. Jednocześnie Gmina stwarza możliwość lokalizacji obiektów przemysłowo-przetwórczych. A przedsiębiorcom gwarantuje pozyskanie wykwalifikowanych pracowników różnych specjalności oraz niskie stawki podatku.


Położenie gminy i samego Baranowa na skrzyżowaniu dróg Puławy (20 km), Drążgów (2 km), Michów (14 km), Zagóźdź (7 km) i Kurów (20 km) sprawia, że jest wystarczająco blisko, by warto było inwestować i wystarczająco daleko, by zachować czyste powietrze i dogodne dla inwestorów niskie ceny działek budowlanych. Wojewódzkie miasto Lublin oddalone jest o ok. 65 km, a Warszawa o 120 km. Droga krajowa nr 17 Warszawa-Lublin-Zamość-granica państwa przebiega w odległości ok 9 km od miejscowości Baranów.
Struktura gruntów:
- Użytki rolne: 5200 ha (61,23% ogólnej powierzchni gminy), w tym:
- grunty orne: 3686 ha (43,40 %)
- sady: 47 ha (0,55 %)
- łąki i pastwiska: 1467 ha (17,28 %)
- Lasy: 2375 ha (27,97 %)
- Pozostałe: 917 ha (10,80 %)
(grunty pod zabudowaniami, nieużytki, rowy, stawy, zurbanizowane, zakrzaczenia)
Ludność
Liczba stałych mieszkańców gminy na 31.12. 2024 r. wyniosła 3722 osoby, w tym:
- kobiety - 1912,
- mężczyźni - 1810.
Średnia gęstość zaludnienia wynosi 43,79 os/km2.
| Lp. | Miejscowość | Kobiety | Mężczyźni | Liczba mieszkańców |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Baranów | 801 | 749 | 1550 |
| 2. | Czołna | 99 | 113 | 212 |
| 3. | Dębczyna | 26 | 31 | 57 |
| 4. | Gródek | 26 | 25 | 51 |
| 5. | Huta | 44 | 50 | 94 |
| 6. | Karczunek | 16 | 16 | 32 |
| 7. | Klin | 15 | 16 | 31 |
| 8. | Kozioł | 102 | 103 | 205 |
| 9. | Łukawica | 53 | 54 | 107 |
| 10. | Łukawka | 87 | 89 | 176 |
| 11. | Łysa Góra | 37 | 26 | 63 |
| 12. | Motoga | 17 | 25 | 42 |
| 13. | Niwa | 58 | 41 | 99 |
| 14. | Nowomichowska | 13 | 14 | 27 |
| 15. | Pogonów | 104 | 88 | 192 |
| 16. | Składów | 31 | 25 | 56 |
| 17. | Śniadówka | 130 | 130 | 260 |
| 18. | Wola Czołnowska | 162 | 159 | 321 |
| 19. | Zagóźdź | 77 | 70 | 147 |
| Razem | 1912 | 1810 | 3722 | |
Infrastruktura
Drogi
W ciągu ostatnich kilku lat, dzięki licznym inwestycjom oraz staraniom władz samorządowych w pozyskiwaniu funduszy rozwinęła się infrastruktura.
Długość dróg gminnych wynosi 157 km, z tego 27 km dróg ma nawierzchnię bitumiczną. Długość dróg powiatowych wynosi 40,8 km, z czego 37,1 km stanowią drogi o nawierzchni bitumicznej.
Wodociągi
Teren gminy jest niemal w pełni zwodociągowany. Przyłącza wody (ok 1340 szt.) zostały doprowadzone do ok 98 % gospodarstw domowych. Długość sieci wodociągowej wynosi ok 73,7 km.
Kanalizacja
Sieć kanalizacyjna została wykonana jedynie w Baranowie i liczy ok 17,4 km długości, ilość przyłączy wynosi ok 490 szt.
Gminna komunalna oczyszczalnia ścieków została uruchomiona w 1996 roku. W 2015 r. oczyszczalnia została rozbudowana. Jej dobowa przepustowość wynosi 250 m3. Do oczyszczalni dostarczane są ścieki bytowo-gospodarcze, które w procesie oczyszczanie są podawane technologii biologicznej.
Topografia
Baranów leży pod 51"33' szerokości geograficznej północnej i 22"8' długości geograficznej wschodniej, 150 m nad poziomem morza, w północnej części województwa Lubelskiego. Geografię fizyczną określa jego położenie na Nizinie Południowopodlaskiej zwanej też Wysoczyzną Siedlecką. Leży na wschodnim skraju tego makroregionu na styku dwóch mezoregionów Pradoliny Wieprza i Wysoczyzny Lubartowskiej. Jakkolwiek sama Wysoczyzna Lubartowska jako zdenudowana równina morenowa jest słabo zróżnicowana pod względem rzeźby terenu, a Dolinę Wieprza cechuje na tym odcinku monotonny, nizinny charakter to styk obu tych mezoregionów daje nieco ciekawsze afekty krajobrazowe. Baranów leży na lewym brzegu rzeki Wieprz w szerokim tu na około 4 km obniżeniu dolinnym u samych stóp zamykających je wyniosłości. Rzeka wije się tu zakolami, zostawiając liczne starorzecza o czym świadczą też często spotykane w Dolinie Wieprza łachy. Wieprz w tym rejonie płynie spokojnie lecz pomimo to koryto jego jest dosyć niebezpieczne, obfituje bowiem w doły i wiry. Od strony północno-zachodniej dno doliny wykorzystano na stawy hodowlane.
Klimat
Charakterystyczną cechą tego rejonu klimatycznego jest mała ilość opadów, gorące lata, oraz długie i mroźne zimy. Położenie Polski w umiarkowanej strefie klimatycznej decyduje o dużej zmienności warunków pogodowych, co wynika z bardzo częstych i aktywnych przepływów powietrza. Jest to teren ścierania się wilgotnych mas powietrza znad Atlantyku z suchymi masami kontynentalnymi. Zmiany ciśnienia, jakie powstają między masami powietrza są przyczyną powstawania wiatrów, które na obszarze gminy charakteryzują się przewagą wiatrów z kierunku zachodniego.
Charakterystyczne parametry klimatyczne, które występują na terenie gminy Baranów:
- średnia roczna temperatura powietrza wynosi ok. 7,6°C,
- średnia temperatura w styczniu wynosi ok. -5,5°C,
- średnia temperatura w lipcu: 18,6°C,
- średnie roczne sumy opadów atmosferycznych na badanym terenie kształtują się w granicach 530-550 mm.
Gleby
Pod względem rodzaju i jakości gleb, województwo lubelskie jest bardzo zróżnicowane. W okolicach Baranowa gleby są na ogół słabe. Przeważająca większość gleb to gleby o odczynie bardzo kwaśnym i kwaśnym, o średniej i niskiej zawartości fosforu, potasu i magnezu. Era kenozoiczna pozostawiła tu po sobie duże ilości piasku. Występują głównie gleby bielicowe tzw. mady nadwieprzańskie, z których najpopularniejsze to szczerk głęboki i szczerk na glinie. Ilościowo najwięcej gleb zakwalifikowanych jest do klasy IV, V i VI, a niewielkie ilości do klasy III. W okolicach Baranowa występują od północy rozległe obszary podmokłe z glebami bagiennymi i torfowiska zaś od zachodu i od południowego-zachodu rozciągają się lasy mieszane zasobne w jagody, jeżyny, grzyby, orzechy. Ponadto w okolicach Baranowa występują liczne gliny ceramiczne.












Gmina Baranów informuje, że realizacja zadania pn. „Usuwanie wyrobów zawierających azbest – część 2” jest dotowana na podstawie umowy nr 082/2025/D/OZ z dnia 20.06.2025 r. zawartej z Wojewódzkim Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie. Kwota dofinansowania obejmuje 100 % kosztów kwalifikowanych tj. kosztów zbierania, transportu i unieszkodliwienia materiałów zawierających azbest ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.